Jakarta –: Iha loron Sesta, 11 fulan Julho tinan 2025, Sua Exelénsia Prezidente Tribunal de Recurso Repúblika Demokrátika Timor-Leste, Dr. Afonso Carmona ho komitiva, halo vizita kortezia ba Mahkamah Agung Repúblika Indonézia. Vizita ne’e parte husi esforsu atu komesa no hametin relasaun kooperasaun judisiál entre nasaun rua ne’e ne’ebé iha relasaun istóriku no proximidade jestaun rejionál.

Iha vizita ne’e, Presidente Carmona akompanhadu husi delegasaun Tribunal de Recurso, inklui Sua Exelénsia Roberto Sarmento de Oliveira Soares (Embaixadór RDTL ba Indonézia), no ofisiál sira husi Tribunal de Recurso hanesan: Sr. Duarte Tilman (Konselhéru), Sr. Higino Soares (Diretor Jerál), no Sra. Delbina dos Santos (Protokolu). Iha dala ne’e, Sra. Mirela Maria Ribeiro Guterres, hanesan espoza Prezidente Tribunal de Recurso mos partisipa iha enkontru ne’e.

Delegasaun Timor-Leste simu husi Prezidente Mahkamah Agung Indonézia, Yang Mulia Prof. Dr. Sunarto, S.H., M.H., ho akompanhamentu hosi lideransa Mahkamah Agung hanesan: Yang Mulia I Gusti Agung Sumanatha (Sef Kamar Perdata), Yang Mulia Yulius (Sef Kamar Tata Usaha Negara), Yang Mulia Prim Haryadi (Sef Kamar Pidana), no Yang Mulia Hidayat Manao (Sef Kamar Militer), nune’e mos Sra. Astriyani (Staf Espesiál Prezidente Mahkamah Agung).

Iha Enkontru ne’e hanesan parte interkambiu ida, Prezidente Carmona hatete katak vizita ida ne’e atu inisia kooperasaun judisiál ofisiál entre Tribunal de Recurso ho Mahkamah Agung Indonézia. Presidente Carmona esperansa kooperasaun ida ne’e bele hatudu troka konhesimentu efetivu entre instánsia judisiál rua ne’e. Kooperasaun ida ne’e sei kontribui atu hadi’a preparasaun ba formasaun Mahkamah Agung Timor-Leste iha futuru, ne’ebé seidauk iha.

Hanoin ba konteksu ne’e, Tribunal de Recurso iha Timor-Leste mak hala’o funsaun hanesan tribunal mais altu (de facto Mahkamah Agung), ho kompeténsia hanesan Tribunal de Recurso, Tribunal konstitusionál, no tribunal ba disputas elektoral. Tribunal de Recurso mós iha autoridade administrativa no disiplinár ba juís no servidor judisiál.

Vizita ida ne’e hanesan pasu primeiru atu hamosu kooperasaun ida ne’ebé kle’an liu, inklui troka konhesimentu entre juís sira, modernizasaun sistema justisa, no fortalesimentu kapasidade institusionál ba sistema judisiál Timor-Leste. Mahkamah Agung Indonézia fó boa-vinda ba kooperasaun ida ne’e hanesan parte husi kompromisu ba sistema judisiál ne’ebé independente, efisiénte no justu iha rejiaun Ázia Timor-Leste.