DILI, 27 jullu 2020 (TATOLI) – Ministériu Públiku (MP) akuza arguidu ho inisiál AS no AC ba krime dezobediénsia tanba la kumpre orden ka desizaun lejítimu hosi Tribunál nian ne’ebé antes ne’e deside hosi kazu disputa rai.

Ministériu Públiku, iha prosesu komún promove atu halo julgamentu liuhosi Tribunál Singular haktuir iha artigu 236 ho 15 hosi kódigu prosesu penál hatada akuzasaun hasoru arguidu sira.

Liuhosi audiénsia julgamentu, ohin, iha Tribunál Distritál Dili (TDD), MP hato’o akuzasaun katak, testamuña ho inisiál A liuhosi keixa Defensoria Públika estaura asaun restituisaun ba posse terrenu ka plantasaun kafé ne’ebé lokaliza iha Aldeia Boromata, Balibar, Cristo Rei, Dili, kontra na’in-rua. Nune’e, Tribunál Rekursu (TR) konfirma desizaun Tribunál Distritál hodi mantein kondena arguidu sira hodi restitui terrenu ka plantasaun Kafé refere ba testemuña A nu’udar proprietáriu rai refere.

Mezmu Tribunál dekreta restituisaun pose ba testemuña, maibé arguidu sira kontinua hela iha terrenu refere, tanba ne’e testemuña liuhosi Defensoria Publika restaura fali asaun ezekusaun forsada kontra arguidu sira.

Hafoin ida ne’e, Tribunal dekreta ezekusaun kuersiva ne’ebé obriga arguidu sira sai hosi terrenu ne’ebé sira okupa. Tanba ne’e, iha loron 29 janeiru 2017, purvolta tuku 08:30 Otl, iha Lakoto, Balibar, Cristo Rei, Dili, ofisial Tribunál halo ezekusaun forsada ba arguidu sira no iha momentu ne’ebé arguidu sira obrigatóriamente sai hosi terrenu refere. Maibé depois sai hosi terrenu refere, arguidu nain-rua fila-fali deit ba hela iha terrenu refere.

Konsekuénsia direta no nesesáriu hosi hahalok arguidu sira nia ne’e, la obedese ba orden lejítimu hosi Tribunál.
Arguidu sira halo ho forma livre, konsiente ho intensaun la obedese ba orden lejítimu hosi Tribunál ka seja arguidu sira abandona terrenu refere tanba liuhosi aktu ezekusaun forsada hosi Tribunál, maibé liu tiha tempu balun arguidu sira ho intensaun fila okupa fali terrenu refere, ne’ebé klaramente la kumpre desizaun Tribunál tuir artigu 315 hosi Kódigu Prosesu Sivíl.

Arguidu hatene sira-nia hahalok ne’e lei bandu no punidu, maibé sira halo nafatin no hahalok ida ne e, arguidu AS no AC konsidera nu’udar autór material ho forma konsumada.
Pratika krime ida, dezobediénsia ne’ebé previstu no punidu tuir artigu 244° n.° 1 al. a) hosi K.P. no konjuga ho artigu 315 Kódigu Prosesu Sivíl.

Hatán ba akuzasaun ne’e arguidu AS ho AC konfesa parsialmente ba Tribunál katak, loos duni mezmu desizaun Tribunál nian tun ona, sira nafatin hela ka okupada tanba momentu ne’ebá tempu udan la konsege sai uma mós seidauk hadi’a tanba ne’e agora hadi’a ona, kuandu lezadu agora ba sira-nia parte prontu atu sai hosi fatin refere.

Hafoin rona tiha parte sira Tribunál deside adia fila-fali julgamentu ne’e ba iha loron 15 setembru 2020.

Audiénsia julgamentu ne’e prezide hosi juis singular Ana Paula Fonseca, Ministériu Públiku reprezenta hosi Prokuradór Claudio Ximenes no arguidu sira hetan asisténsia legal hosi Defensór Públiku Sergio Quintas.

Jornalista : Nelson de Sousa